- HienDai.JSC
Tổng kết công tác thư viện năm 2023 – Phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024

Chiều 19/12, tại trụ sở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Vụ Thư viện đã tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của ngành thư viện năm 2023, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024. Dự và chỉ đạo Tổng kết có bà Trịnh Thị Thủy – Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Toàn cảnh Hội nghị

Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe Báo cáo tóm tắt tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024. Năm 2023, được sự quan tâm và chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với phương châm “Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả” và chủ đề công tác năm 2023 “Quyết liệt, hiệu quả, nêu gương, kỷ cương, trách nhiệm”, Vụ Thư viện đã chủ động nỗ lực vượt qua khó khăn, đảm bảo giữ vững các mục tiêu, yêu cầu và triển khai đồng bộ các nội dung trong công tác tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế; thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực thư viện: công tác xây dựng văn bản chỉ đạo và điều hành hoạt động thư viện, triển khai các Đề án, Chương trình của Thủ tướng Chính phủ, triển khai các nhiệm vụ thường xuyên và hoạt động của các hệ thống thư viện, đạt nhiều kết quả quan trọng.

Công tác tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế được đảm bảo và đạt được nhiều kết quả nổi bật như: Trình Lãnh đạo Bộ ký trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Xây dựng mô hình thư viện cơ sở phục vụ nhân dân vùng trung du và miền núi Bắc Bộ giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045”; Triển khai xây dựng 07 Thông tư quy định tiêu chí, tiêu chuẩn chất lượng, định mức kinh tế – kỹ thuật và hướng dẫn triển khai việc thực hiện cung cấp các dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực thư viện; Trình Lãnh đạo Bộ ký ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Vụ Thư viện, Quyết định Quy chế Giải thưởng Phát triển Văn hóa đọc; Kế hoạch của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc lần thứ 2 năm 2023; Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; Kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định số 1520/QĐ-TTg ngày 09/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa”…
Bà Kiều Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ Thư viện trình bày báo cáo
Tổng kết công tác năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024
Ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn hoạt động thư viện như: tổ chức và tham dự các hoạt động chào mừng Ngày Sách và Văn hóa đọc năm 2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các Bộ, ngành và địa phương; tổ chức các hoạt động phục vụ Tết Nguyên đán Quý Mão đảm bảo vui tươi , lành mạnh, an toàn, tiết kiệm; kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước và địa phương năm 2023; triển khai công tác thi đua trong lĩnh vực thư viện… Chỉ đạo, định hướng hoạt động thư viện trong cả nước triển khai các Đề án, Chương trình, Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đổi mới và phát triển sự nghiệp thư viện đáp ứng yêu cầu mới.
Triển khai thực hiện Đề án Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 thông qua một số hoạt động như: Tổ chức thành công 5 hội nghị, hội thảo và 2 lớp tập huấn quy mô toàn quốc tiêu biểu như: Hội thảo “Bản quyền trong chuyển đổi số ngành thư viện”, Hội thảo “Đào tạo lại nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ngành thư viện ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”, Hội thảo phục vụ soạn thảo Đề án “Xây dựng mô hình thư viện cơ sở phục vụ nhân dân miền núi, biên giới vùng trung du và miền núi phía Bắc giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Hội nghị “Tổng kết Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc”, Hội nghị chuyên đề góp ý xây dựng tiêu chuẩn quốc gia “Thông tin và tư liệu – Bộ phần tử siêu dữ liệu Dublin Core”, Tập huấn về phát triển văn hóa đọc “Kỹ năng Đọc – Nhớ hiệu quả” và Tập huấn “Thực thi quyền tác giả trong chuyển đổi số ngành thư viện”; Liên hoan cán bộ thư viện toàn quốc tuyên truyền phát triển văn hóa đọc và giới thiệu sách về chủ quyền biển đảo Việt Nam với chủ đề “Việt Nam – Đất nước bên bờ sóng”; Bổ sung vốn sách cho xe ô tô lưu động đa phương tiện phục vụ phát triển văn hóa đọc; Phối hợp với các cơ quan báo đài triển khai truyền thông về phát triển văn hóa đọc và chuyển đổi số.
Công tác Nghiên cứu khoa học cũng đạt được kết quả nổi bật như: Hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Đào tạo lại nguồn nhân lực thư viện đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số”; Xây dựng và trình ban hành tiêu chuẩn quốc gia “Thông tin và Tư liệu – Bộ phần tử siêu dữ liệu Dublin Core”.
Triển khai thực hiện 02 Chương trình mục tiêu quốc gia: “Phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” và “Xây dựng nông thôn mới”, với nhiệm vụ hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng cho các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và tủ sách cho các trung tâm văn hóa, thể thao cấp xã.
Tổ chức các đoàn đi kiểm tra, đánh giá tình hình triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật; kết quả thực hiện các Đề án, Chương trình, Chỉ thị của Chính phủ; Chương trình phối hợp công tác giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với các Bộ, ngành trong lĩnh vực thư viện tại Đà Nẵng, Quảng Nam, Thừa Thiên Huế, Hải Phòng, Thái Nguyên, Yên Bái, Phú Thọ, Lào Cai, Lai Châu, Bắc Giang, Lạng Sơn, Sơn La, Điện Biên…
Cùng với những kết quả nêu trên, hoạt động của các hệ thống thư viện trong cả nước đã có nhiều đổi mới về sản phẩm và dịch vụ thư viện, nâng cao chất lượng mô hình và phương thức hoạt động nhằm bảo đảm nhu cầu tiếp cận thông tin, tri thức và học tập suốt đời của người dân. Nhiều thư viện đã quan tâm ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phục vụ bạn đọc sử dụng tài nguyên thông tin và phát triển nguồn tài nguyên thông tin số như tài liệu nội sinh, học liệu mở, tài liệu địa chí… Đặc biệt, trong hệ thống thư viện công cộng đã có sự đổi mới với nhiều hình thức phục vụ sáng tạo, hiệu quả, kết hợp giữa phục vụ tại chỗ, phục vụ trực truyến thông qua Internet và phục vụ lưu động, luân chuyển đưa sách báo tới vùng sâu, vùng xa, vì vậy lượt người sử dụng thư viện và lượt tài nguyên thông tin được phục vụ thông qua các hình thức tăng cao với trên 77 triệu lượt người sử dụng thư viện và trên 98 triệu lượt tài nguyên thông tin được luân chuyển.
Bên cạnh những thành tích đã đạt được, Báo cáo cũng chỉ rõ những mặt khó khăn, tồn tại như: nhiều thư viện chưa có trụ sở riêng, không ít thư viện chỉ có trụ sở nhỏ, hẹp, cơ sở vật chất đã xuống cấp, hệ thống máy tính và các trang thiết bị chưa được trang bị đầy đủ, không được thay thế, nâng cấp thường xuyên; Kinh phí cấp cho hoạt động còn gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng yêu cầu của phát triển thư viện. Tại một số địa phương, việc giao kinh phí và các thủ tục đấu thầu sách còn chậm, ảnh hưởng đến công tác bổ sung tài nguyên thông tin, xử lý và phục vụ tài liệu của thư viện, nhất là việc phát triển kho sách luân chuyển còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu luân chuyển tài liệu, phục vụ lưu động cho người dân ở cơ sở; Nhận thức tại một số địa phương/ bộ, ngành về vai trò của thư viện đối với việc xây dựng môi trường văn hóa, thúc đẩy học tập suốt đời và phát triển văn hóa đọc còn hạn chế, dẫn đến việc chưa quan tâm và đầu tư cho hoạt động thư viện cũng như công tác phối hợp thực hiện chưa được đồng bộ.
Hội nghị đã thống nhất các phương hướng nhiệm vụ cụ thể cho năm 2024: Xây dựng và thực hiện Kế hoạch công tác năm 2024 theo hướng có trọng tâm trọng điểm, bảo đảm các nguồn lực và có tầm nhìn dài hạn; tập trung khắc phục những điểm nghẽn, những khó khăn, hạn chế; phát huy sức mạnh, lợi thế riêng của đơn vị và tăng cường sự liên kết, phối hợp để tạo thành sức mạnh tổng hợp toàn diện, phát triển sự nghiệp thư viện và phát triển văn hóa đọc nói riêng và sự nghiệp văn hóa, thể thao và du lịch nói chung. Đồng thời đề xuất một số kiến nghị đối với các Bộ, ngành, địa phương cần có sự quan tâm hơn nữa trong phát triển thư viện hiện nay; tiếp tục có sự chỉ đạo nhằm củng cố, kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện, đảm bảo môi trường thân thiện, hữu ích và bình đẳng, phù hợp, thuận lợi cho người dân học tập suốt đời; Xem xét, bố trí kinh phí đảm bảo thực hiện Chương trình “Chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”, Chương trình “Đẩy mạnh các hoạt động phục vụ học tập suốt đời trong thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa đến năm 2030”.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy phát biểu chỉ đạo Hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy chúc mừng và biểu dương những kết quả mà Vụ Thư viện đã đạt được trong công tác tham mưu, quản lý nhà nước, trong công tác chuyên môn, công tác Đảng cũng như công tác đoàn thể, đánh giá cao sự chủ động sáng tạo của tập thể lãnh đạo và công chức Vụ Thư viện. Đồng thời, Thứ trưởng chỉ đạo và yêu cầu Vụ Thư viện tiếp tục phát huy thế mạnh để đạt nhiều thành tích cao hơn nữa; tham mưu, đề xuất, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các Đề án, Chương trình; chú trọng triển khai công tác phối hợp với Bộ, ngành và các đơn vị trong Bộ để thực hiện có hiệu quả công tác tham mưu, quản lý nhà nước đồng bộ từ trung ương đến cơ sở, tạo hiệu ứng và sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Các đại biểu phát biểu tại Hội nghị
Theo: Vụ thư viện
KIPOS - Giải pháp đầu tiên ứng dụng METS
METS - Metadata Encoding & Transmission Standard là tiêu chuẩn cho thư viện số hiện đại, là cuộc cách mạng về công nghệ quản lý nội dung số trong thư viện ngày nay.